Tip 4: Praten hoeft niet zittend (met spel inspiratie)

Nummer vier van de vijf tips om emoties bespreekbaar te maken is: Praten hoeft niet zittend.

Logisch, dat wist ik allang, denk je misschien. Dat klopt, en toch zijn we vaak geneigd om te gaan zitten tijdens een (goed) gesprek. Zitten heeft een groot voordeel, het creëert rust. Maar het voelt daarnaast minder vrijblijvend dan staand een gesprek voeren. Als jullie staan, creëert dat een mogelijkheid om weg te kunnen, zittend voel je deze mogelijkheid minder. Deze vrijheid voelen, kan helpen om het gesprek (luchtig) te beginnen, het zo te houden of later toch de diepte in te gaan, als jullie daar beiden op dat moment voor open staan.

Nu zijn er naast staand nog veel meer manieren om een gesprek te voeren, denk eens aan wandelend door het bos, zittend tijdens het eten of een kopje thee, hangend op de bank met een zak chips op schoot, staand voor een (school)bord, dansend met je blote voeten in zand, spelend tijdens een potje badminton of rennend tijdens een rondje hardlopen. 

Hoe je het gesprek aangaat met je partner, je peuter of je puber verschilt waarschijnlijk en dat is logisch. Experimenteer en kijk voel wat het beste past. Wees niet bang om lopend, rennend of spelend een (emotie)vraag te stellen en vind je het toch spannend, benoem het dan. Dit zorgt waarschijnlijk meteen voor een mooie ingang. 

Spelenderwijs en toch doelgericht emoties bespreekbaar maken kan ook door er een spelletje van te maken. Hieronder deel ik graag een beweeg spelletje, dat je met een groep kinderen kunt spelen (thuis met broertjes en zusjes kan natuurlijk ook).

Spel inspiratie

Maak emoties en gevoelens spelenderwijs bespreekbaar met behulp van dit spel.

Benodigdheden:

• Vijf vellen papier (formaat A4 of A3)
• Tekenmateriaal: potloden, verf, chunkies, krijtjes en/of iets anders.
• Papier en pen/potlood om situaties op te schrijven en/of download hier een document met voorbeeldsituaties.
• Schaar om kaartjes te knippen van de situaties.

Voorbereiding:

Maak eerst samen, of laat de kinderen zelf vier tekeningen maken: een boos, bang, blij en verdrietig tekening. Maak samen ook een ‘Ik weet niet wat ik voel’ tekening. Als jullie bekend zijn met het Kleurenmonster kan je het verwarde kleurenmonster tekenen, je kunt ook een vraagteken gebruiken of een leeg blaadje.

Vervolgens bedenk je situaties die elk kind wel eens zou kunnen meemaken. Denk hierbij ook aan situaties waarin kinderen op dat moment verkeren. Zo kun je bijvoorbeeld bewust kiezen om een scheiding of verhuizing wel of juist niet te noemen (het moet wel veilig zijn om dit bespreekbaar te maken). De leeftijd van de kinderen speelt hierbij een belangrijke rol, speel in op hun belevingswereld.

Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen kun je de kinderen vragen om hierin hun steentje bij te dragen. Zelf heb ik dit als erg waardevol ervaren. Hier kan je echter ook nog voor kiezen, tijdens het doen van het spel, dan hebben de kinderen een beter idee van hoe het spel werkt.

Knip kaartjes van stevig papier. Schrijf daarna al deze situaties in korte zinnen op de kaartjes. Deze kaartjes gaan jullie later tijdens het spel gebruiken.

Hulp nodig? Heel algemeen heb ik alvast een opzetje gemaakt van situaties die gebruikt kunnen worden bij dit spel. Klik hier om het document te downloaden.

Nu is het tijd om het spel te spelen

Het spel:

Leg de tekeningen van de vier basisemoties in vier hoeken van de kamer/gymzaal/veld. Leg de ‘Ik weet niet wat ik voel’ tekening in het midden.

Begin met z’n allen in het midden. Gebruik de kaartjes die jullie eerder gemaakt hebben. De spelleider leest het kaartje voor en vraagt de spelers om het volgende te doen:

Loop naar de emotie die het beste beschrijft hoe jij je zal voelen in deze situatie.

Geef de spelers de ruimte om rustig tot hun keuze te komen. Er kan ook gekozen worden om tussen twee emoties in te gaan staan. 

Als iedereen een plekje gevonden heeft stel je de vraag: ‘Wie wil er iets over vertellen?’. 

Deze vraag is een opening tot een dialoog. Belangrijk hierbij is dat ieders keuze en verhaal wordt gerespecteerd. Je kunt eventueel extra vragen stellen aan de groep.

Wanneer deze situatie besproken is, gaat iedereen terug naar het midden en wordt er een nieuwe situatie voorgelezen.

Voorbeeld: 

Situatie: Je gaat met jouw klas naar de bioscoop.

De meeste kinderen rennen meteen naar ‘blij’. Een iemand kiest voor bang en vertelt dat hij bang is in het donker en nog nooit naar de bioscoop is geweest. Een ander vertelt dat er veel licht van het scherm afkomt en het daarom niet helemaal donker is. Dat lucht op (ook een gevoel!), hij zou nu best eens naar de bioscoop toe willen. 

Extra vragen die je zou kunnen stellen zijn: Wie is er nog meer wel eens bang geweest voor iets dat je nog nooit gedaan hebt? Wie kent het gevoel opluchting? Wie kan daar iets over vertellen?

Belangrijk:

Belangrijk is om te zorgen voor een veilige sfeer voor elk kind. Blijf naar de kinderen kijken. Wees je je er ook van bewust hoe dapper het is als iemand een emotie kiest, die niemand anders kiest. En, hoe verleidelijk het ook is, vul niet in waarom iemand ergens gaat staan, maar stel open vragen. Het zal je soms verbazen hoe mis je het had. 

Als de sfeer veilig genoeg is, kun je er ook voor kiezen om zelf mee te doen en de kinderen om de beurt een situatie te laten voorlezen. Je kunt de kinderen ook vragen of ze nog een situatie weten die ze graag willen inbrengen. Dit stelde een jongen bij mij in de groep zelf eens voor. Achteraf begreep ik waarom. Hij wilde heel graag weten of zijn gevoelens rondom zijn verhuizing naar een nieuw dorp en een nieuwe school gek waren. Door zijn situatie in te brengen kwam hij erachter, dat zijn gevoelens eigenlijk helemaal niet zo gek waren, maar heel normaal.

Extra:

Er zijn leuke aanpassingen op dit spel te bedenken. Zo kun je het aantal gevoelens uitbreiden. Ook kun je ervoor kiezen dat julie niet lopen naar het gevoel, maar springend, huppelend of zelfs dribbelend met een bal naar het gevoel bewegen. Erg leuk is ook om het gevoel uit te beelden in hoe je loopt. 

Ben je geïnspireerd door bovenstaand blog? Ga jij het spel spelen, dan hoor ik graag hoe jullie het ervaren hebben. Heb jij tips, vragen of een waardevolle aanvulling? Laat het mij weten in de reacties, ik vind het altijd leuk om iets terug te horen. 

Veel praat- en beweegplezier gewenst!

Ben je nieuwsgierig naar de andere tips om emoties bespreekbaar te maken? Klik dan hier.